Η διατροφή του ανθρώπου συνδέεται με τη προσωπικότητα και τα συναισθήματά του. Η διατροφή από τότε που γεννιόμαστε είναι ένα πεδίο συναισθηματικών ανταλλαγών.
Ο υποθάλαμος είναι το εγκεφαλικό κέντρο,υπεύθυνο για την πείνα,όρεξη και τον κορεσμό. Η σεροτονίνη ,η νορεπινεφρίνη ,το γαμα-αμινοβουτιρικό οξύ,η ισταμίνη ,η ντοπαμίνη είναι οι κύριοι νευρομεταβιβαστές που εμπλέκονται σε αυτές τις λειτουργίες καθώς και διάφορα νευροπεπτίδια όπως η β-ενδορφίνη,κλπ.
Ο αριθμός των ατόμων με Διαταραγμένη Διατροφική συμπεριφορά ,αυξάνεται συνεχώς.
Ψυχογενής Ανορεξία (Νευρική Ανορεξία)
- Αποτελεί μια εκούσια μειωμένη πρόσληψη τροφής με έντονο φόβο πάχυνσης.
- Αφορά σχεδόν αποκλειστικά τις γυναίκες και οδηγεί σε σημαντική απώλεια του βάρους και διαταραχές της εμμήνου ρύσεως.
- Οι προκλητοί έμετοι και η χρήση καθαρτικών με σκοπό να αποβληθούν θερμίδες και να ελεγχθεί το βάρος, μπορεί να φέρει βραδυκαρδία, υπόταση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές έως και θάνατο.
- Τα νεαρά κορίτσια που πάσχουν από νευρική ανορεξία έχουν μια λαθεμένη σωματική εικόνα και συνήθως αδιαφορία για τη σεξουαλική τους ανάπτυξη.
- Μπορεί να ομοιάσει με μία αργή αυτοκτονία
Θεραπεία ψυχογενούς ανορεξίας:
Είναι σύνθετη. Όπου υπάρχουν ιατρικές βλάβες και απειλή της ζωής, απαιτείται νοσηλεία. Η ατομική ψυχοθεραπεία περιλαμβάνει και οικογενειακές παρεμβάσεις. Ψυχοφάρμακα θα χορηγηθούν όταν υπάρχει ένδειξη, π.χ. μία συνοδός κατάθλιψη.
Ψυχογενής βουλιμία
- Χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια ανεξέλεγκτης υπερφαγίας.
- Συμβαίνει, όπως και στη νευρογενή ανορεξία, στις γυναίκες κατά κανόνα.
- Η υπερφαγία αφορά τροφές υψηλής θερμιδικής αξίας, όπως τα γλυκά και γίνεται συνήθως κρυφά από τους άλλους.
- Τα άτομα, σε αντίθεση με τη ψυχογενή ανορεξία, έχουν την αίσθηση του παθολογικού και κάνουν εμέτους για να ανακουφισθούν τόσο κοιλιακά όσο και λόγω ενοχών.
Θεραπεία ψυχογενούς βουλιμίας:
- Υπάρχουν πολλές ψυχοθεραπευτικές τεχνικές.
- Ψυχοφαρμακοθεραπεία χρειάζεται όταν υπάρχουν συναισθηματικές διαταραχές.
Παχυσαρκία
- Η παχυσαρκία είναι ίσως η συχνότερη χρόνια νόσος στις ΗΠΑ. Εξαπλώνεται σαν ιός μέσω των διατροφικών συνηθειών.
- Προκαλείται όταν η θερμιδική πρόσληψη είναι μεγαλύτερη των ενεργειακών μας αναγκών.
- Είναι νόσος της σύγχρονης εποχής με την εξάπλωση των τροφών υψηλής θερμιδικής αξίας.
- Η δίαιτα supermarket με διάφορα μπισκότα, σαλάμια, σνακς, σοκολάτες, χυμούς με ζάχαρη, βούτυρα και παχυντικά τυριά, θεωρείται ότι συμβάλλει στην εξάπλωση της παχυσαρκίας.
- Η τροφή αποτελεί συχνά ένα βραχυκύκλωμα μεταξύ ψυχικής δομής και διατροφικής συμπεριφοράς.
- Πολλοί ξεσπούν στο φαγητό, άλλοι είναι βαριά εξαρτημένοι από την κατάχρησή του.
- Αποτελεί μια επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά πρόσληψης τροφής και αναζήτησης ικανοποίησης με ενεργοποίηση εγκεφαλικών οδών ανταμοιβής και διαμόρφωση μιας εξάρτησης.
- Πίσω από την παχυσαρκία κρύβεται ο διαβήτης, η υπέρταση, οι καρδιοπάθειες κλπ καθώς και μια ψυχολογική βόμβα
- Μπορεί κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα να οδήγησε στην εγκατάσταση της παχυσαρκίας: είτε με τη μορφή βαθιάς ψυχικής σύγκρουσης, είτε με τη μορφή συστηματικής ψυχικής διαταραχής, είτε με τη μορφή του απλού συστηματικού στρες.
- Ένα παιδί υποτάσσεται σε μία αγχώδη μητέρα που αγωνιά αν και πόσο τρώει το παιδί της. Μαθαίνει να τρώει πολύ για να την καθυσηχάσει.
- Η ίδια η παχυσαρκία πυροδοτεί καταθλιπτική αντίδραση και βάζει το άτομο σε έναν φαύλο κύκλο.
- Μελέτες δείχνουν ότι οι σκληρές δίαιτες οδηγούν σε συναισθήματα εξέγερσης και μανίας για φαγητό (θα φάω ό,τι γουστάρω). Το φαινόμενο γιό-γιό (μεγάλη απώλεια βάρους και μετά απόκτησή του)είναι ένας φαύλος κύκλος.
- Πολλές παρενέργειες ψυχοτρόπων φαρμάκων συνδέονται με αύξηση του βάρους. Το ποσοστό βέβαια είναι αρκετά μικρότερο εκείνου των παλαιών ψυχοφαρμάκων που προκαλούσαν μεγάλη αύξηση του βάρους.
Η παχυσαρκία συχνά προκαλεί: η Υπέρταση, ο Σακχαρώδης διαβήτης ,η αύξηση ουρικού οξέος, οι υπνικές άπνοιες ,το έμφραγμα του μυοκαρδίου,, ταΑΕΕ (εγκεφαλικά ), η χολολιθίαση, οι αρθροπάθειες, οι κιρσοί κάτω άκρων, ΓΟΠ (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση), η νεφρολιθίαση, η ομφαλοκήλη, διάφορα νεοπλάσματα, η υπερτροφία του προστάτη, η εκκολπωμάτωση του παχέος εντέρου .
H παχυσαρκία συνδέεται με πολλά είδη καρκίνων ,κυρίως: Παχέος εντέρου,ωοθηκών ,νεφρού, ήπατος. Μάλιστα βρεττανική μελέτη αναφέρει μεγαλύτερη επίπτωση της παχυσαρκίας σε αυτούς τους καρκίνους από το κάπνισμα. Άλλοι καρκίνοι που συνδέονται με την παχυσαρκία είναι του στομάχου ,της ουροδόχου κύστεος,της μήτρας,του θυρεοειδούς,το πολλαπλό μυέλωμα, το μηνιγγίωμα,κ.α Φαίνεται ότι η καρκινογένεση δημιουργείται και από τη παθολογική λειτουργία των λιποκυττάρων στους παχύσαρκους.
Η θεραπεία της παχυσαρκίας
- Αφορά ομάδα υγείας που απαρτίζεται από ψυχίατρο, παθολόγο, διαιτολόγο, γυμναστή.
- Προηγείται ένας εργαστηριακός έλεγχος για υποβόσκουσες μεταβολικές παθήσεις.
- Χρειάζεται μια εξατομικευμένη προσέγγιση.
- Η ατομική ψυχοθεραπεία παρεμβαίνει όχι διδακτικά, αλλά αποκαλυπτικά και προσπαθεί να φέρει στο προσκήνιο τις βαθύτερες ανάγκες που κάνουν κάποιον να καταφεύγει δραματικά στο φαγητό.
- Άλλες ανάγκες έχει μία παχύσαρκη δυσθυμική ασθενής και άλλες ένας αδρανοποιημένος υπάλληλος χωρίς κίνηση και άσκηση.
- Άλλες ανάγκες και συμβουλές χρειάζεται μία διαβητική παχύσαρκη ασθενής και άλλες μία σωματικά υγιής αλλά εξαρτημένη προσωπικότητα.
- Αυξήστε τις βόλτες, τη σωματική δραστηριότητα, τις εξόδους σας, τα τηλεφωνήματα, το διάβασμά σας.
- Ασχοληθείτε με το κατοικίδιό σας, ξεκινήστε ένα νέο χόμπι.
- Ευπρόσδεκτες όλες οι συμβουλές για υγιεινή διατροφή όπως:
- περιορισμός κατανάλωσης λιπών, γλυκών και αλκοόλ
- αύξηση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών
- διατροφή όχι άστατη αλλά με πρόγραμμα.
- Χειρουργικές προσεγγίσεις
Νευρική Ορθορεξία
- Συμβαίνει όταν η συνεχής αναζήτηση υγιεινών διατροφικών συνθηκών τείνει να γίνεται εμμονή και προσκόλληση.
- Η εμμονή αυτή μπορεί να επιφέρει ψυχικές αλλά και σωματικές διαταραχές.
- Όταν με την εμμονή αυτή χάνεται ο έλεγχος ,το άτομο ξοδεύει υπερβολικό χρόνο στην ατέρμονη αναζήτηση μιάς καλύτερης διαιτητικής επιλογής .
- Απομονώνεται και δυσκολεύεται να φάει με άλλους κάτι σπιτικό ή κάτι σε ένα εστιατόριο
- Ψάχνει διαρκώς για τον τρόπο μαγειρέματος και υπερβολικές λεπτομέρειες των προϊόντων.
- Δεν τον ενδιαφέρει τόσο η κοινωνική σύνδεση όσο η ενασχόλιση με αυτή την εμμονή
- Συνήθως η διαταραχή αυτή συνδέεται με άλλες ψυχολογικές ιδιαιτερότητες (όπως η καταναγκαστική προσωπικότητα, η κακή εικόνα εαυτού,κ.α) αλλά μπορεί να αναπτυχθεί μετά την υπερβολική ενασχόλιση των χορτοφάγων και βίγκαν με τους όρους και συνθήκες διατροφής.
- Δεν αποκλείεται να χαθεί υπερβολικό βάρος ή να διαταραχθούν βιοχημικοί δείκτες.
Θεραπεία Νευρικής Ορθορεξίας
Ενδείκνυται η Ψυχοθεραπεία και στις περιπτώσεις που έχει αναπτυχθεί ψυχιατρική συννόσηση όπως π.χ Κατάθλιψη μπορεί να χρειασθεί ανάλογη φαρμακευτική αγωγή